Menu
Dringend nood aan Europees crisisbeleid

Dringend nood aan Europees crisisbeleid

De huidige corona-crisis heeft ons flink door elkaar geschud. Op persoonlijk vlak heeft iedereen schrik om de ziekte op te lopen of wil zo snel als mogelijk beter worden. Op economisch vlak heeft het virus op enkele dagen tijd de wereldeconomie doen haperen en is plots de hele globalisering op losse schroeven komen te staan.

Bij deze virus-uitbraak denken sommigen aan het prachtig boek van José Saramago “de stad der blinden”. In dit boek breekt er ook plots een epidemie uit en wordt iedereen blind. Gaandeweg verliezen de mensen het laagje vernis van menselijkheid en worden wolven voor elkaar.

Zo’n vaart zal het bij ons hopelijk niet lopen, maar één ding weten we zeker, niets gaat in de toekomst nog hetzelfde zijn.

We beleven met zijn allen een Machiavellistisch moment “waarop het besef van eigen sterfelijkheid en eindigheid een nieuwe politieke orde kan tot stand brengen om moreel en politiek overeind te blijven in een stroom van redeloze gebeurtenissen, die alle stabiele systemen van menselijk makelij dreigen te vernietigen”. (Citaat van Luuk van Middelaar)

Ik weet niet of de partijvoorzitters dit in hun achterhoofd hadden wanneer zij afgelopen zondag in de 7de dag gepleit hebben voor een andere politiek maar het gaat wel die kant op.

De vraag is wat dit concreet kan betekenen. Wat zal dit kantelmoment voor ons inhouden?

We weten uit ervaring dat na een crisis de “normaliteit” zich steeds snel herstelt. Dit is eigen aan de mensen. Zo vlug mogelijk terug naar het oude, het bekende van voor de crisis.

Dit is nu zeker ook een kracht die zal werken, maar de schrik voor een volgende crisis zit te diep en de impact van de corona-crisis is te groot.

Alle politieke niveaus moeten zichzelf dan ook streng durven evalueren, zeker het Europese niveau. De scherpe kritiek op de EU is deels terecht. Er was geen of onvoldoende Europese aanpak. Elk land vocht voor zijn eigen burgers gaande van mondmaskers tot voldoende ziekenhuizen voor zichzelf. In plaats van elkaar bij te staan en waar nodig patiënten over te nemen, hebben we grenscontroles moeten invoeren omdat andere landen een totaal ander beleid voerden.

Dit verwijt is natuurlijk dubbel: de EU kan maar handelen wanneer zij bevoegd is en die bevoegdheden hebben de lidstaten tot nog toe niet willen geven.

We hebben nochtans dringend nood aan een Europees crisisbeleid dat de EU bij een crisis van deze omvang in de driving seat zet. Dit moet met de 27 lidstaten dringend uitgewerkt worden. In eerste instantie moeten we het vertrouwen tussen de lidstaten onderling en met de EU herstellen. Dit kan het best door een zeer grondige en scherpe analyse te maken van de verschillende reacties van de verschillende lidstaten op de crisis en de gevolgen ervan op de bevolking. Vervolgens kunnen we daaruit “the Lessons learnt” opmaken, wat de basis legt voor een gezamenlijk Europees crisisbeleid.

Dit beleid omvat zowel de procedure om een Europese crisisaanpak in gang te zetten, alsook de domeinen waarop zo’n beleid toegepast kan worden. Van gezondheid tot een voedselcrisis tot een gezamenlijke aanpak van aardbeving, branden enz.

De lidstaten moeten dus bereid zijn een aantal bevoegdheden tijdelijk af te staan aan het Europese niveau wanneer een crisis van deze omvang toeslaat.

Verder zal de EU de economieën en de budgettaire situatie van de verschillende lidstaten moeten stroomlijnen. Dit zal een grotere coördinatie vragen van de 27 dan nu het geval is. Een soort New deal naast de Green Deal met ook een aantal fiscale maatregelen.

Ook de vraag naar de (on)afhankelijkheid van de Europese unie bij crisissituaties moet gesteld worden. Als we bv. voor de levering van mondmaskers afhankelijk zijn van China, dan is er een probleem. De zelfvoorziening van een aantal producten en diensten moet ook in een crisissituatie gegarandeerd zijn. Vroeger was deze discussie beperkt tot landbouwproducten en energie. De Coronacrisis toont overduidelijk dat we dit moeten uitbreiden tot andere producten en diensten.

De corona-crisis geeft ons de kans het Europese niveau dichter bij de mensen te brengen. De mensen weten nu dat het kleine virus geen land-, taal- of andere grenzen kent. Enkel solidariteit en een gezamenlijke aanpak krijgt dat klein venijn klein.

Na “de stad der blinden” schreef de auteur José Saramago een ander boek, “De stad der zienden”. Alhoewel de titel van dit boek positiever overkomt, is de inhoud voor de politiek zeer alarmerend.

Kris PEETERS

26 maart 2020

Meest gelezen
© 2024 Kris Peeters