Eerder deze maand werd het eerste deel van de EU taxonomie definitief goedgekeurd. De zogenaamde gedelegeerde handeling (delegated act) zal direct van toepassing worden op 1 januari 2022.

Velen zullen zich afvragen welke nieuwe belasting men nu weer heeft uitgevonden en wat in hemelsnaam een gedelegeerde handeling is?
Nochtans zullen wij hier in ons dagelijks leven mee geconfronteerd worden: de nieuwe ideologie van Europa?

Vooreerst is het belangrijk het begrip “taxonomie” goed te begrijpen. De “tax” zet vele mensen op het verkeerde been. Het gaat hier niet over belastingen maar wel over standaarden of indelingen. Het verwijst naar de grote wijsgeer Aristoteles. Hij was de eerste die op een systematische wijze trachtte orde te brengen in de wereld door te classificeren. Hij gebruikte hiervoor verschillende taxa of groepen voor de indeling van bijvoorbeeld het dierenrijk.

In wetenschappelijke kringen is de taxonomie nog altijd een welbekende aanpak maar sinds 2019 heeft dit begrip bredere ingang gevonden. Dit heeft alles te maken met het feit dat de Europese Commissie op 17 december 2019 de juridische basis heeft vastgelegd inzake de principes van de taxonomie van de Europese Unie. (Goedgekeurd door het Europees parlement op 18 juni 2020)

Deze Europese taxonomie heeft als doel investeerders, ondernemingen, banken, financiële instellingen etc. te helpen de projecten die zij wensen te realiseren te rangschikken in groene (en minder groene) investeringen.
Deze classificatie is niet zonder gevolg ook al wijst de Europese Commissie erop dat de taxonomie niet bindend is.

Vooraleer verder in te gaan op de gevolgen moeten we eerst weten waarover het gaat. De EU taxonomie bevat zes doelstellingen waarvan er al twee zijn uitgewerkt. Het gaat over de klimaatverandering op het vlak van mitigatie en adaptatie. In gewone mensentaal gaat adaptatie over de gevolgen van de klimaatverandering die men wil aanpakken. Het gaat hier dan over overstromingen, stormen, hittegolven, enz.

Bij mitigatie gaat men de oorzaken van de klimaatverandering aanpakken door bijvoorbeeld in te zetten op groene energiebronnen zoals windmolens en zonnepanelen en op die manier de CO2 uitstoot te verminderen.
De andere vier delen die nog niet zijn uitgewerkt, zijn 1. de duurzame bescherming van water en maritieme leven, 2. De transitie naar een circulaire economie, 3. Pollutie-preventie en controle, 4. Bescherming en herstel van de biodiversiteit en ecosystemen.

Dit is nog niet alles want een project wordt maar als groen geclassificeerd wanneer het substantieel bijdraagt tot één van deze zes doelstellingen maar tegelijkertijd ook niet op een significante wijze één van de andere vijf schaadt en voldoet aan een aantal minimale sociale beschermingen.

Hierbij kunnen natuurlijk een aantal vragen gesteld worden: wat verstaat men onder “substantieel”? Hoe moet “significante schade” geïnterpreteerd worden? enz.

Hoe interessant deze vragen ook zijn, laat ons nu even kijken naar de gevolgen van deze EU taxonomie. Men zou kunnen stellen dat dit een ver-van-mijn-bed-discussie is. Niets is minder waar.  Deze taxonomie zal vrij snel doordringen in het dagdagelijks leven van ieder van ons. Het zal onze manier om naar de dingen te kijken wijzigen en maatschappelijk een nieuwe visie belichamen/uitdragen.

De eerste die ermee geconfronteerd worden, zijn de “grote” ondernemingen. Zij krijgen nu al geen (of alleszins moeilijk) financiering voor hun projecten als ze niet groen zijn. De banken worden immers ook meer en meer zacht gedwongen enkel nog groene projecten te ondersteunen. De KMO’s zullen volgen - ook al wil men de kleine ondernemingen geen extra administratieve lasten opleggen. 

Tenslotte zal iedereen ermee geconfronteerd worden. De prijzen van fossiele brandstoffen zullen sterk stijgen, rijden met een diesel zal onbetaalbaar worden, reizen met vliegtuig zal heel wat duurder worden…enz.

De doelstelling van deze EU-taxonomie is ervoor te zorgen dat we maximale inspanningen doen om een antwoord te bieden aan de klimaatverandering en de opwarming van de aarde. Tevens gaat men er ook van uit dat als we niets doen de economische en menselijke schade nog groter zal zijn. 

De EU-taxonomie is eigenlijk de (nieuwe) ideologie van EU. Het is een duidelijke politieke keuze met de “Green Deal” en de EU-taxonomie om op basis van wetenschappelijke studies de samenleving in een andere richting te sturen. Een maatschappij die duurzamer is en meer zorg draagt voor de toekomst van onze planeet. Het is daarom van zeer groot belang dat hierover voldoende maatschappelijk draagvlak en debat bestaat.

Een ideologie is geen filosofie maar Aristoteles had zich waarschijnlijk graag in het debat gemengd.