Op woensdag 29 januari keurt het Europees Parlement de Brexit-deal tussen het Verenigd Koninkrijk en de overige EU-lidstaten goed. Nu de scheiding is afgerond, wordt het uitkijken naar de onderhandeling van een nieuw akkoord met het VK.
Europees Parlementslid Kris Peeters (CD&V) stemt vandaag voor het terugtrekkingsakkoord van het VK uit de Europese Unie, maar hij kijkt meteen al naar de volgende stap: “Door het Britse ‘njet’ voor een langere transitieperiode, blijven er slechts 11 maanden over. Hierdoor zal de EU kiezen voor een beperkt akkoord met duidelijke prioriteiten. De EU moet aandringen op een snelle oplossing voor de Vlaamse export. De agrohandel, textiel, visserij en farmaceutische sector moeten zo snel mogelijk zekerheid krijgen.” Het scenario van een beperkt zogenaamd skelet-akkoord circuleert al langer in de Berlaymont.
“Dé voorwaarde voor een akkoord zijn de maatregelen die de eerlijke concurrentie tussen Groot-Brittannië en de EU moeten waarborgen - ook wel bekend als level playing field rules”, stelt Kris Peeters. “Deze regels hebben betrekking op zaken als staatssteun, belastingen, sociale en milieunormen. Ze moeten ervoor zorgen dat beide handelsblokken onder dezelfde voorschriften produceren en elkaar niet oneerlijk beconcurreren.”
Met een beperkte onderhandelingstijd van 11 maanden, wordt verwacht dat het onderhandelingsteam van de Europese Commissie prioriteiten zal stellen. “De eerste prioriteit voor ons land is de vrijhandel in goederen,” weet Kris Peeters. “De Vlaamse export van voedingsmiddelen bedraagt €1,5 miljard en verdient dus een prioritaire oplossing. Door de eengemaakte Europese markt belanden Vlaamse verse voedingswaren nu nog zonder importheffingen en zonder veel extra controles snel in de Britse supermarkten. Door de Brexit dreigt de controle nu een stuk meer tijd in beslag te nemen. Hierdoor zal de kwaliteit en dus de prijs dalen die onze bedrijven krijgen. Ook voor de visserij, auto- en farmaceutische sector moet snel een regeling worden getroffen. Een harde Brexit kan ons immers 42.000 jobs kosten.”
Gezien de grote voedselafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk schat Europees Parlementslid Kris Peeters dit scenario vrij realistisch in. “Het VK importeert ongeveer 40% van zijn totale voedselvoorziening uit de EU. Samen met ons land leveren Nederland, Frankrijk, Duitsland en Ierland de voedingsmiddelen. Deze lidstaten hebben dezelfde belangen en zullen dus net als ons hier belang aan hechten.”
Maar ook de visserij zal prioritair worden behandeld. De EU en het VK zijn alvast overeengekomen om een akkoord te sluiten voor het einde van juni. “Beide handelspartners hebben belang bij een snel akkoord”, zegt Kris Peeters, ”Enerzijds zou het VK onze vissers de toegang tot zijn wateren kunnen ontzeggen, maar anderzijds zou de EU de toegang tot de Europese markt kunnen beperken en hoge invoertarieven kunnen heffen.” Echter gaat men ervan uit dat dit politiek gezien een van de gevoeligste onderhandelingen van de nieuwe EU-VK-relatie wordt. Vandaag stemt het Lagerhuis al een nieuwe Fishereis Bill die een einde zal maken aan het automatische recht voor EU-schepen om in Britse wateren te vissen.
Een ander heikel punt tijdens de onderhandelingen zijn de rechten van de EU-burgers in het VK na de Brexit. Zo is er bijvoorbeeld de Britse invoering van het vaste-status-stelsel. EU-burgers en hun gezinnen die al in het VK wonen, hebben tot juni 2021 de mogelijkheid om een vaste status aan te vragen die hen permanent verblijf geeft, zelfs na de december dit jaar. Echter waren er reeds praktische problemen met dit systeem wat ertoe leidde dat de EU-hoofdonderhandelaar een brief met bezorgdheden schreef aan de Britse Brexit-minister Stephen Barclay.
Het waarborgen van de rechten van ongeveer 3,2 miljoen EU-burgers die in het VK wonen, was een topprioriteit voor de EU tijdens zijn Brexit-scheidingsonderhandelingen. “Het terugtrekkingsverdrag biedt verregaande rechten voor EU-burgers om in het VK te blijven wonen en werken, evenals parallelle rechten voor Britse onderdanen in Europa,” stelt Kris Peeters. ”Dit is belangrijk om onze belangrijke relatie met de Britten te onderstrepen.”
Op de vraag welke sectoren dan niet moeten rekenen op een snelle behandeling verwijst Kris Peeters naar het antwoord van de Franse hoofdonderhandelaar Michel Barnier. De Fransman gaf aan dat bij een beperkte deal de luchtvaart en transport niet in het pakket zullen zitten. “Ook de handel in diensten zal door de EU gezien worden als een hefboom tijdens de onderhandelingen en niet meteen als eerste behandeld worden,” stelt Kris Peeters. ”Het VK, met zijn sterke financiële sector, is vragende partij. Maar er wordt verwacht dat de EU hier niet zomaar op zal toegeven als de Britten geen garanties geven op het risico van oneerlijke concurrentie.” De vrees bij de EU luidt immers dat de Britten bij het vertrek zowel hun milieu- als sociale normen zullen versoepelen zodat Britse bedrijven goedkoper en dus concurrentiëler worden t.o.v. Europese bedrijven. Dat de vrees niet ongegrond is, lijkt uit het rapport van het zogenaamde Britse Migration Advisory Committee. Hun rapport adviseerde gisteren lagere lonen voor buitenlandse werkkrachten na de Brexit.
“Het grootste gevaar van de Brexit is inderdaad dat de Britse Conservatieven een Singapore aan de Noordzee willen creëren. We moeten ervoor zorgen dat er geen oneerlijke concurrentie door deregulering ontstaat,” waarmee Kris Peeters verwijst naar de uitspraken van de Britse Minister van Financiën, Sajid Javid, die eerder verklaarde dat het VK niet zomaar hun wetten zal aanpassen aan de Europese normen.
