President Erdogan startte op 9 oktober “Peace Spring” (Operatie Ontluikende Vrede). Zijn bedoeling is om in het Noordoosten van Syrië de “terreur” van de Koerdische milities & IS Jihadstrijders te elimineren. Met deze operatie wil hij een straal van 32 km vanaf de Turkse grens veilig te stellen. De president komt hiermee tegemoet aan toenemende interne druk om zowat 3.6 miljoen Syrische vluchtelingen die in Turkije verblijven, te herbevestigen in een safe zone.
Alsof dat niet volstaat, waarschuwt Erdogan Europa dat wanneer de EU deze operatie zou veroordelen als agressieve invasie; hij de 3.63 miljoen vluchtelingen naar Europa zou sturen. Het kristalliseert de externe en interne problemen van het Europese veiligheidsbeleid. Deze situatie moet dan ook een wake-upcall zijn voor de EU.
Door het migratiebeleid uit te besteden aan bepaalde partners zoals Turkije neemt de EU grote risico’s die ons in een fragiele positie brengen, zoals nu duidelijk blijkt. Turkije kan ons nu al afdreigen en zal enkel een bijkomende hefboom in handen krijgen eens het de controle over de IS-kampen verwerft. Breder gesteld heeft de EU-Turkije deal die we in 2016 afsloten, wel geleid tot minder migranten, maar ze kostte ons al 6 miljard en heel wat autonomie. De oplossing hiervoor is niet eenvoudig, maar met voldoende politieke moed wel haalbaar. We moeten naar een gemeenschappelijk asielbeleid met eenduidige definities en een manier tot legale migratie. Lidstaten moeten solidariteit tonen om vluchtelingen die recht hebben op verblijf op een structurele en humane manier te vangen. Last but not least, moet wie geen recht heeft op migratie op een efficiënte manier terugkeren naar het land van herkomst. De eerste stappen daartoe zijn al goedgekeurd door het Europees parlement, maar sommige landen weigeren in de Raad, onder meer door alle dossiers aan elkaar te koppelen. Die loskoppelen en de onderhandelingen met het parlement op een serieuze manier beginnen, mag niet op zich laten wachten.
Een tweede wake-upcall betreft het Europese veiligheidsbeleid. De Franse en Britse aanwezigheid in Syrië is niet voldoende om zowel de IS-cellen als de gevangenen te controleren. De Europese Unie heeft verschillende initiatieven genomen zoals PESCO, waarin we de defensiestrategie coördineren, alsook het Europees Defensie Agentschap. De uitbouw van een Europese defensie-industrie is dan ook volop bezig. Maar zolang er geen sprake is van een autonome defensiemacht, blijven we kwetsbaar voor chantage vanuit het buitenland. Wanneer de Amerikanen zich bijvoorbeeld wegtrekken uit een instabiele zone nabij Europa die tot een enorme vluchtelingeninstroom kan leiden, hebben we weinig alternatieven.
Door ons huidige interne zwakte rond defensie en rond migratie, wankelt de EU extern maar al te vaak. En omdat we extern zwak staan, verergeren we interne problemen. Hoog tijd om wakker te worden. Hoog tijd voor een geïntegreerd veiligheids- en migratiebeleid.
Kris Peeters
